Roland van Mourik: ‘Van notarissen anno 2016 wordt ondernemerschap gevraagd’
De visie van notaris Roland van Mourik op de drastisch veranderde notarismarkt is helder: “Ik vind de veranderingen prima, ik zie het als een uitdaging, toon je meerwaarde maar aan en als je dat niet kunt heb je inderdaad een probleem.”
Toen Roland van Mourik in 2006 zijn vader als notaris bij Hekkelman Notarissen (vijf notarissen in Nijmegen, twee in Arnhem) opvolgde, bevond het ambt zich in een mega veranderingsproces. “De vaste tarieven werden vanaf 1999 stapsgewijs verminderd, vanaf 2003 waren ze vrij. Gecombineerd met de transparantie die internet bood, was duidelijk dat notarissen zonder gevoel voor commercie een moeilijke periode tegemoet zouden gaan. Ik werkte sinds 1996 bij een Rotterdams stadskantoor onder een goede, commercieel ingestelde notaris, die verder keek dan het opmaken van aktes en het afronden van transacties op het gebied van huizen, hypotheken en testamenten. Hij leerde me te specialiseren, mijn eigen broek op te houden en zelf werk binnen te halen.”
SPECIALISTEN
De gevolgen van de veranderingen waren aan het begin van het nieuwe millennium nog niet meteen heel helder, het waren de goede jaren in OG-transacties, er was genoeg werk en er viel goed te verdienen. De urgentie om je voor te bereiden op veranderingen was niet overal even duidelijk. Toen het werk terugliep – bovendien tegen lagere tarieven – werd de stormvlag op menig notariskantoor geheven. Notarissen gingen failliet, andere kantoren werden door de toezichthouder gedwongen hun praktijk te sluiten, menig notaris werkte hard om zijn medewerkers aan de slag te houden. “Bij Hekkelman Notarissen hadden we de problemenvoorzien. Natuurlijk hadden we last van de crisis, maar niet in een mate dat we ons zorgen maakten en bovendien waren we er klaar voor. We hebben ons door de jaren gespecialiseerd op de terreinen van onroerend goed, familie- en ondernemingsrecht in trajecten die verder gaan dan het louter passeren van een akte. Gespecialiseerd werk, ingewikkelde casussen, uitgebreid advieswerk en steeds minder recht toe recht aan werk. Niet alleen blijven investeren in kennis van jezelf en medewerkers, maar ook in noodzakelijke automatisering, zodat je altijd vooraan in de race bent te vinden.”
AKTIE NOTARISSEN
Ook bij Hekkelman Notarissen werden knopen doorgehakt. “Laten we het standaardwerk in de particuliere markt schieten of passen we ons in een nieuwe formule aan om dat deel van onze markt te behouden? Het werd dat laatste. We zetten in 2007 het Aktie Notarissen kantoor op, een formule die kan concurreren met internetaanbieders, maar waardoor we met Hekkelman niet per se middenin het prijsgevecht verzeild raken. Degelijk en kwalitatief hoogstaande notariële diensten zonder franjes, met een kantoor in Kerkenbos en een bestickerde Dacia als bedrijfsauto. Kaal, wel degelijk, want een dochter van Renault, maar het signaal naar de markt was goed, we behielden onze klanten.”
‘Natuurlijk hadden we last van de crisis, maar niet in een mate dat we ons zorgen maakten’
SAMENWERKEN
De samenwerking tussen de notarissen en advocaten van Hekkelman werd geïntensiveerd. “Het is voor een notaris een belangrijke meerwaarde als hij voor juridische ondersteuning een kort lijntje naar collega-advocaten kan leggen. Alles onder één dak is belangrijk voor onze cliënten, bijvoorbeeld op het gebied van Ondernemingsrecht, Familierecht, Intellectueel Eigendom of Arbeidsrecht trekken we vaak samen op. Neem een overdracht van een onderneming, dan is het van groot belang dat de intellectuele eigendommen verstopt in webshops of websites ook goed worden overgedragen.” Er is meer veranderd: “Een notaris moet vandaag de dag zichtbaar zijn, ook maatschappelijke invulling geven aan zijn rol en optreden in de verschillende netwerken. Van de moderne notaris wordt ondernemerschap gevraagd. Daar heb ik geen problemen mee, sterker nog, ik vind het leuk.”
‘De gunfactor is ook van belang. Die beïnvloed je door plezierige communicatie’
TOEKOMST
In de dagelijkse praktijk van Roland van Mourik is het aantal aktes dat hij jaarlijks maakt niet zo boeiend. “Het gaat om adviestrajecten, om het organiseren van transacties en dat gebeurt tegen uurtarief of een vastgestelde prijs. Op die terreinen is je kennis en ervaring echt van waarde voor de cliënt, daar kun je je meerwaarde aantonen. En daarbij is de gunfactor van belang. Die beïnvloed je door plezierige communicatie.” Van Mourik gelooft nog steeds in het belang van het ambt. “Notarissen hebben nog steeds een belangrijke taak in het maatschappelijk rechtsverkeer, wij voorkomen veel ellende en vaak een gang naar de rechter. Ik verwacht dat de maatschappelijk relevantie van het ambt door de wetgever wordt gewaarborgd, maar vind wel dat we ons anders dan bijvoorbeeld makelaars in het verleden erg gemakkelijk naar de slachtbank hebben laten leiden. Daar zijn fatsoenlijke courtages nog heel gewoon, terwijl bij ons de tarieven, bijvoorbeeld hij het opmaken van een leverings- of hypotheekakte te veel gekelderd zijn. Natuurlijk wordt er steeds meer geautomatiseerd en gedigitaliseerd, dat helpt, maar het zijn nog steeds arbeidsintensieve klussen. Daarom moet je je als notaris regelmatig de vraag stellen waar de markt behoefte aan heeft, waar kansen liggen. Wie zijn je klanten en hoe kun je die maximaal bedienen? Dat is cruciaal, als je daar steeds maar weer een antwoord op formuleert, blijft dit mooi en uitdagend werk.”