Otto van Wiggen over de wendbare ondernemer

Als 16-jarige startte hij in 1946 als melkboer. In het begin ventte mijn vader met de bak ets. Later werd dat het paard en wagen en ten slotte de Volkswagen bestelbus. Samen met nog twee andere collega’s hadden zij de wijken en de omliggende buurten in ons kleine dorp Jutphaas verdeeld en zo gingen zij dagelijks langs de huizen om de zuivelproducten uit te venten.

BUURTWINKEL
Vanaf 1953 begon mijn vader naast zijn melkwijk met een winkel in zuivelproducten. Het werd een echte buurtzaak. Het assortiment was zo uitgebreid dat men er van alles kon kopen. Zoals gebruikelijk bij kleine zelfstandigen moest ook mijn vader er hard voor werken. Werkweken van 60 tot 70 uren, waarbij ook op zaterdag tot laat in de middag gewerkt moest worden waren, eerder regel dan uitzondering. Mijn moeder stond in de winkel en mijn vader deed de melkwijk. De winkel moest echter al in 1971 gesloten worden. Het in het dorp geopende winkelcentrum trok alle klanten naar zich toe.

ACTIE
In 1979, na 33 jaar melkboer te zijn geweest, kwam mijn vader tot de conclusie dat zijn beroep geen toekomst meer had. De groei van het dorp naar de stad Nieuwegein, de opkomst van grotere supermarkten en het feit dat er steeds meer huisvrouwen gingen werken en niet langer thuis waren, achterhaalden het bestaansrecht van zijn beroep. Het teruglopende klantenbestand en de geringe winstmarges op de producten dwongen hem om een andere richting in te slaan. Met zes studerende en schoolgaande kinderen een reden temeer om in actie te komen.

CAFETARIA
Op advies van anderen besloot hij zijn melkwijk van de hand te doen en de zuivelhandel te verbouwen tot een snackbar en cafetaria. Een marktonderzoek had uitgewezen dat er in de weilanden achter het ouderlijk huis enkele nieuwe woonwijken werden gebouwd. Het dorp was samen met een ander dorp aangewezen als groeikern Nieuwegein en moest volgens planning uitgroeien tot een stad van meer dan 60.000 inwoners. Daarnaast bleek dat er op dat moment nog maar één snackbar in het dorp was. Die lag ook nog eens aan de andere zijde van het dorp. Het was het ideale moment om met dit nieuwe initiatief te starten. Drie maanden nadat hij was gestopt als melkboer, was de zuivelhandel verbouwd, hadden hij en mijn moeder zich de kunst van het bakken van frites en andere snacks eigen gemaakt, door Training on the Job bij collega’s, en kon de snackbar worden geopend. Tien jaar later kon hij een goed orerende zaak verkopen om van zijn pensioen te gaan genieten.

BEWEEGLIJKE MARKTEN
Veranderen is van alle tijden. Door de dynamiek van de maatschappij verschuiven de voorkeuren van de consumenten. Markten zijn beweeglijk. Het MKB staat voor grote uitdagingen, omdat we met een steeds snellere toename van het verandertempo worden geconfronteerd. Een strategie en daarvan afgeleide plannen zijn al achterhaald voordat ze operationeel zijn. Jarenlang begon ondernemen met het schrijven van een businessplan, het voorleggen daarvan aan investeerders, het formeren van een team, het introduceren van een product op de markt en het verkopen van dat product. Businessplannen die op die manier van de grond komen overleven vaak het eerste contact met de klant niet eens, vanwege de snelle veranderingen. Hoewel er genoeg succesverhalen zijn, faalt een groot aantal startende ondernemers. In Nederland weten we dat ongeveer de helft van alle bedrijven de leeftijdsgrens van vijf jaar niet haalt.