Henny van Benthem: ‘Het mes kan aan meerdere kanten snijden’

Henny van Benthem over nut en noodzaak van maatschappelijke inzet

Op 1 juli 2022 droeg Henny van Benthem zijn aandelen in Media Mail over aan zijn zoons Yvo en Niek. Geen groentjes in het vak, maar al jaren de vaste krachten in het mediabedrijf. “Ze zijn er meer dan klaar voor en ik heb er ook alle vertrouwen in dat ze het bedrijf succesvol voortzetten. Dat betekent niet dat ik nu op mijn lauweren ga rusten, ik blijf bezig met de dingen die ik al tientallen jaren doe. Daarin ligt de nadruk vaak op meer maatschappelijke trajecten, bijvoorbeeld jongeren helpen die moeite hebben de arbeidsmarkt te betreden. Dat kan ook in een rendabele constructie, waardoor het mes aan twee kanten snijdt. En daarnaast ben ik natuurlijk druk met wat ik het nieuwe bouwen noem, via mijn bedrijf Sustainable Constructions.”

Wie het CV van Henny van Benthem bekijkt krijgt de indruk van een duizendpoot, maar dat ligt volgens Henny toch anders. “Het één kwam vaak voort uit het ander, je gaat aan de slag, bouwt een netwerk op, je inspanningen worden herkend en je wordt voor nieuwe dingen gevraagd. Zo is het eigenlijk gelopen.”

Media Mail

Henny startte in 2003 met Media Mail. “Ons bedrijf is uitgegroeid tot een volwaardig mediabedrijf. Wij ontwerpen van logo, boek, magazine, 3d animaties, banners tot, het beletteren van auto’s en panden en we krijgen de laatste tijd behoorlijk veel wrap-werk. Dat kunnen auto’s  zijn, maar ook keukens en slaapkamers. Drukwerk doen we van 1 tot 100.000 exemplaren en meer, maar ook volledige functionele en gebruiksvriendelijke sites. Alles snel en in eigen huis. Maar de eigenlijke start was in 1990, toen ik Mailland BV heb opgericht, een landelijk verspreidingsbureau met 85 depothouders. De link met het toenmalige Breed en de maatschappelijke invulling ontstond toen we steeds grotere opdrachten kregen. Op jaarbasis miljoenen stuks. Daarvoor schakelden we 40 inpakkers van Breed in, voor MediaExpresse, Selekt Mail  en Mailland hadden we uiteindelijk 235 bestellers, waarvan acht van Breed. Daar is later Cycloonpost nog uit voortgekomen. In 2012 kreeg ik van Jan de Koning het verzoek om samen  65 leermeesters te zoeken, op allerlei terreinen, van kappers tot timmerlieden en meubelmakers. De opzet was om een gezel-leermeesterstructuur nieuw leven in te blazen. Leerlingen gingen een half jaar aan de hand van een leermeester aan de slag in een specifiek vak. Na een half jaar werden ze gezel en na een jaar waren ze voldoende volleerd om in het vak aan de slag te kunnen. Ook in de zorg gingen we van start en we ontdekten dat er subsidiestromen waren om de projecten uit te voeren. Dat maakte alles gemakkelijker.”

H400 en Oeganda

2014 werd een belangrijk jaar. De toenmalig wethouder Turgay Tankir en een docent van Kristallis School  stelden me de vraag om een oplossing te zoeken voor het VMBO voor moeilijk opvoedbare jongeren aan de Hatertseweg in Nijmegen. Dat werd H400. Daar brachten we twaalf bedrijven bij elkaar – waaronder Media Mail- om in leerling/gezeltrajecten jongeren klaar te stomen voor de arbeidsmarkt. Dat was eigenlijk een unieke samenwerking tussen onderwijs en verschillende bedrijven op één plek. Bedrijfsschool H400 bestaat nog steeds en is nog steeds een succes. De Driestroom vroeg me in 2015 of ik voor hen een vergelijkbaar traject kon opzetten. Dat is gebeurd. Intussen kwam ik in contact met Olav Boenders, een ondernemer uit Malden die in Oeganda een gigantisch bedrijf heeft in het opkweken van stekjes. Hij werkt er met 2.500 Oegandezen. Inmiddels produceren ze zes miljoen stekken per week en is het bedrijf uitgegroeid  met onder andere een verplegingspost waar wij met onze Afrika-stichting Dutch Fair Innovation een school met 100 leerlingen aan gekoppeld hebben. Eigenlijk het Nijmeegse model van H400. Zij lopen tijdens hun opleiding stage in de kwekerij van Olav.  80 % van de leerlingen krijgt een baan of zijn anderszins werkzaam. Inmiddels hebben we als bestuur van DFI middels sponsoren bij kunnen dragen in een uitbreiding. Er is nu plaats voor 220 leerlingen. Recent is er ook een koppeling gekomen met de dovenschool in Kampala, waarvan jongeren ook bij de vocationschool terecht kunnen of een baan hebben gekregen bij Olav. Vanwege het hoge percentage analfabetisme hebben we ook de Experibox ingezet, waarvan bijvoorbeeld na het uitvoeren van 20 experimenten op gebied van elektronica iemand zich assistent elektromonteur mag noemen. Edward Wolfs geeft de lessen en inmiddels is de Experibox officieel opgenomen in het curriculum van de Oegandese overheid. De box hebben we weer naar Nederland gehaald en gebruiken we om jongeren die opleiding ook te geven.18 statushouders kregen op verzoek van Turgay Tankir van MVO Solutions ook de cursus aangeboden en hebben daarna bijna allemaal direct een baan gekregen. Dit alles leidde in samenwerking met het Oranjefonds tot een heel scala aan pragmatische opleidingen: van grafisch tot catering, van elektro, tot hout en retail. We doen er alles zelf, van het ontwikkelen van lesmateriaal tot het daadwerkelijk verzorgen van de uitstroom van afgestuurde leerlingen.”

Recycled

Ik 2016 kwam Henny in contact met het bestuur van het Pro College, praktijkscholen in de regio Nijmegen. “Ook daar bestond behoefte aan praktische leeromgevingen. Ik vond een winkel in winkelcentrum Dukenburg, die we Pronk noemden en we gingen van start als een combinatie van een lunchroom en een wasserij. Na een vliegende start kwam de stichting van Hier naar Daar, waar Henny als projectleider in functioneerde, mede door corona, hoge energierekeningen en ziekte van personeel in zwaar weer en dat leidde ertoe dat het bestuur dit jaar faillissement moest aanvragen. We hadden intussen ook Re-Cycled opgestart, een organisatie waar leerlingen aan de hand van leermeesters oude fietsen samenvoegen tot mooie refurbished exemplaren, die met name via de website in de verkoop gaan.”Het nieuwste initiatief loopt via de Stichting Allemaal Digitaal. Daar werken sinds augustus 2022 stagiaires en medewerkers onder de naam Re-Cycled-ICT aan het refurbishen van computers en laptops en ze ontwikkelen games en software. Dat doen ze onder begeleiding van buddies.” Henny van Benthem begon als projectleider, maar op 10 juli jongstleden nam hij beide initiatieven over. Hij heeft er vertrouwen in: “Ik weet inmiddels hoe het werkt, heb de netwerken in gemeenten en onderwijsinstellingen en ik heb ondernemerservaring. Doelstelling is dat de projecten resultaat moeten opleveren, zichzelf zoveel mogelijk moeten kunnen bedruipen en dat lukt.” Laptops en computers komen van de overheid via stichting ‘Allemaal Digitaal’. Zo zijn er ook  afspraken gemaakt met NXP over de jaarlijkse levering van 500 laptops. “Die zijn voor het bedrijf afgeschreven, maar vaak nog in uitstekende staat. We knappen ze  op en ze gaan dan naar armlastige verenigingen, stichtingen en mensen. Zijn de kosten te hoog dan gaan ze met een redelijke prijs in de verkoop. We zijn dus op zoek naar uitbreiding in het winkelcentrum. We hebben ook structurele afnemers. De universiteit is bijvoorbeeld een actie voor buitenlandse studenten gestart. Ze krijgen een voucher van €150,-  die ze bij ons kunnen inzetten voor de aanschaf van een laptop of een fiets. Daarnaast verkopen we ook gewoon aan particulieren. Die lopen langs onze winkel, zien de prijzen en raken geïnteresseerd.” Ook de fietsenhandel loopt voorspoedig. “Onze vijf fietsenmakers en leerlingen en mensen van onder andere werkbedrijf Rijk van Nijmegen doen goed werk. In augustus verkochten we bijvoorbeeld meer dan veertig fietsen. Die worden via onze website aangeboden.” Het gaat goed, maar dat betekent niet dat Henny geen hulp kan gebruiken. “Donaties zijn welkom.”

Sustainable Constructions

Henny van Benthem is een verbinder en een aanjager, maar hij blijft in de eerste plaats ondernemer. Hij ziet mogelijkheden waar anderen alleen obstakels zien. Zo kwam hij in contact met de Münchense wijnleverancier Palhuber, die wijnproeverijen verzorgde in Nederland. Uit die proeverijen kwamen bestellingen voort, maar bij leveringen ontstond vaak breuk. “En toen kwam, in samenwerking met PostNL, de vraag of ik daar geen oplossing voor kon verzinnen. Ik ontwierp en maakte  wijnboxen van EPP Foam, een lichtgewicht materiaal met een hoge elasticiteit en een lage samendrukbaarheidsfactor. Vormvast, licht en sterk, die wijnboxen kwamen er. Ik adviseerde de klanten om de boxen niet weer in te leveren maar te gebruiken voor de  opbouw van een wijnrek. Toen kwam de aardbeving in Haïti en ik realiseerde me dat als die huizen van zo’n materiaal zouden zijn gebouwd er veel minder slachtoffers zouden zijn gevallen. In 2015 kwam mijn leverancier  met biofoam, een materiaal gemaakt middels persing van de stengels van mais, suikerriet en casave. Ik ontwierp er bouwblokken van, die door hun vorm perfect in elkaar pasten en zo een sterke verbinding maakten. De blokken worden ingebed in een houten frame. Je krijgt zo een eenvoudig, snel en licht bouwproces en daar heb je dus ook geen traditionele fundering voor nodig, dat scheelt enorm in de bouwkosten. Door het formaat van de blokken – 61x24x24- vormen twee blokken het traditionele formaat van een bouwplaat.”

Duurzaam en circulair Het bouwsysteem dat Henny van Benthem heeft ontwikkeld is niet alleen innovatief het is ook in vele situaties toepasbaar. Uiteraard als een reguliere woning die snel en zonder fundering kan worden gebouwd, maar bijvoorbeeld ook als vakantiewoning, gastenverblijf, mantelzorgwoning en als tuinpaviljoen. Op deze manier bouwen is duurzaam, want het zijn geen tijdelijke oplossingen, de huizen zijn geschikt voor langdurig gebruik. Daarnaast ligt de CO2 uitstoot 33% per m2 lager dan bij een regulier gebouwde woning. Dat bleek na CO2 footprint onderzoek van duurzaamheidsorganisatie ImpactNow. Huizen van Sustainable Constructions zijn voor 77% circulair. Dat bleek uit de Madaster Circulariteit Indicator. De huizen hebben niet alleen een lange levensduur, maar de woning is aan het eind van die levensduur gemakkelijk te demonteren, te hergebruiken en te recyclen. De bouwtijd van een woning van 45 m2 is na uitvlakking en stabilisatie erg kort . “Wij hebben met steun een eigen Bouw Opleiding samengesteld, specifiek bedoeld voor dit type materialen en woningen. Onder deskundige begeleiding kunnen bijvoorbeeld jongeren van het VMBO, mensen in een reïntegratietraject of statushouders worden ingezet. Zo snijdt het mes aan meerdere kanten, wij bieden oplossingen om snel duurzaam en circulair te bouwen en wij hebben een opleiding in het leven geroepen die ons in staat stelt onze ontwerpen snel te bouwen.” Henny van Benthem heeft recent een huis bestaande uit twee units voor eigen gebruik gebouwd. Maar er speelt meer. “Dat de bouwmarkt stagneert is duidelijk. Soms rond stikstofuitstoot, maar ook doordat elektriciteit op veel locaties niet beschikbaar is. Maar we zetten door, ons initiatief wordt goed opgepikt. Zo zijn we onder andere door de TU Eindhoven benaderd mee te denken om op hun eigen terrein woningen te realiseren. De gemeente Leeuwarden is één van de gemeenten die is geïnteresseerd, omdat we oplossingen bieden voor het circulariteitsvraagstuk. Zo werken we gestaag verder aan de perfectionering van ons woningconcept en aan het vergroten van het succes van Re-Cycled (fietsen) en Re-CycledICT.” Meet weten? Kijk op www.sustainableconstructions.nl, www.rec-cycled.nl  of www.re-cycledict.nl.