Iedereen herkent een goede leider
In tijden van nood heb je sterke leiders nodig. Maar wat is een sterke leider? Daar zijn bibliotheken over volgeschreven. Zijn sterke leiders dienend, sturend, coachend, gedeeld, autocratisch, delegerend of is het juist de mix van deze eigenschappen? Is elke stijl geschikt voor elke situatie en past elke stijl wel op de vraag die een team, organisatie, multinationaal, regering of zelfs een staat vraagt? Het zijn vaak charismatische mannen en vrouwen met een uitstekend moreel kompas. Dat laatste lijkt essentieel voor een leider die erop wil vertrouwen dat zijn team, bedrijf, organisatie of land hem vrijwillig volgt. Een goed moreel kompas als basis voor alles wat je doet. Dat is niet alleen voorbehouden aan leiders, iedereen zou zijn gedrag moeten laten leiden door wat hij goed en juist vindt, maar dat maakt je nog geen leider. Een leider moet niet alleen richting geven, maar mensen ook het vertrouwen geven dat de richting die hij voorstelt tot de gewenste resultaten zal leiden.
Ingewikkeld. Het is best lastig om de kwaliteiten die van iemand een goed leider maken helder te beschrijven. Toch herkent iedereen een sterke leider ogenblikkelijk. Hij of zij, gelukkig steeds vaker zij, staat op op het moment dat de situatie het van hem of haar vraagt. Neem Zelensky. Voor de Russische inval in zijn land verdiende hij zijn geld als komiek en acteur. Hij kwam eigenlijk min of meer toevallig in het Oekraïense politieke systeem terecht. Daar was niet iedereen even blij mee, wat moest zo’n rare snoeshaan nou aan het hoofd van een land? Een land dat bol stond van de corruptie en waarbij je als president automatisch de verdenking op je laadt dat je zonder de juiste betalingen hier en daar nooit op die stoel terecht zou zijn gekomen. En toch stond hij er op het moment dat het nodig was. Hij vluchtte niet, in de weken voor de inval was hij met de militaire leiders van het land al druk bezig om in geval van nood de Russen van repliek te dienen. Hij bleef. Hij ontwikkelde zich met enkele goede toespraken tot zijn volk automatisch tot hun leider. Hij was elke dag zichtbaar, riep op tot verweer, tot eensgezindheid, tot hier en niet verder. Niet hier, niet in dit land, zolang wij ons kunnen verzetten zullen we dat doen. Hij organiseerde medestanders, nam ogenblikkelijk contact op met wereldleiders, verzekerde zich van hun steun, vroeg en kreeg wapens. Dat begon met scherfvesten en op het ogenblik is de discussie gaande of er ook geavanceerde vliegtuigen kunnen worden geleverd. Die komen er, kwestie van tijd. Tegelijkertijd hield hij zijn land bij elkaar, organiseerde samen met bekwame militaire leiders succesvolle campagnes en het ziet er naar uit dat Rusland zich in een wespennest heeft gestoken. Hoe is het mogelijk? Dat is mogelijk omdat de onverzettelijkheid begint en eindigt bij Zelensky. Geen ingewikkelde toespraken, geen blauwe pakken, een heldere boodschap in een groen leger T-shirt. Dat is leiderschap. Hoe het zal aflopen is onbekend, Rusland blijft natuurlijk een formidabele tegenstander, maar één ding is zeker, Zelensky en met hem Oekraïne staan met 5-0 voor en ze zijn op de goede weg. Slava ukraini heroyam slava!
Hans Eberson
