De toekomst van automotive: Elektrisch, zelfrijdend, shared en connected

Hoe reizen wij over twintig jaar en welke gevolgen zal dat tot die tijd hebben voor de automobielindustrie? De verwachting is dat de concurrentie tussen merken toe zal nemen, de omzetten zullen door hogere onderhoudsfrequenties en betere techniek teruglopen en er zal een verschuiving plaatsvinden van het bezit naar het delen van vervoermiddelen. Er zullen andere verdienmodellen komen, andere voertuigen, andere mobiliteitsconcepten en betalen naar gebruik wordt standaard.

De automotive industrie schudt op zijn grondvesten. Dat heeft deels te maken met nieuwe technologieën, maar misschien nog wel meer met de veranderende vraag van consumenten. Het is nog niet zo lang geleden dat een achttienjarige eigenlijk maar één wens had: zo snel mogelijk het rijbewijs halen. Tegenwoordig wordt die urgentie niet meer zo gevoeld, sommigen kiezen er voor om helemaal geen rijbewijs te halen en als ze het al doen heeft de aanschaf van een auto veel minder prioriteit.

Roelof Beijer: “Bij ons werkte die economische thermometer toch enigszins anders. De crisis sloeg bij ons niet meteen toe, omdat veel inleners nog lopende projecten moesten afwerken. In 2012 werden de gevolgen ook bij ons voelbaar, in 2014 werd ons duidelijk dat het deze keer anders was. Niet gewoon een tijdelijke dip in specifieke markten, maar een structurele en diepe crisis, die door de invoering van de wet Werk & Zekerheid en de wet DBA (deregulering en beoordeling arbeidsrelaties) en recentelijk de AVG ook nog eens voor een behoorlijke verzwaring van de administratieve druk zorgden. Ik kan je verzekeren dat die voor onze branche toch al uitzonderlijk hoog is.”

MOBILITEIT ALS SERVICE
Is er een rijbewijs, dan betekent dat niet automatisch dat de aanschaf van een auto de volgende stap is. De aandacht voor bezit is vervangen door deelgebruik. Dat vraagt om nieuwe mobiliteitsconcepten. Deelgebruik in combinatie met gebruik van OV en de fiets wordt nog verder versterkt door het nieuwe werken en de toenemende verstedelijking. Bovendien wordt parkeren steeds duurder en wordt de auto om milieuredenen steeds meer uit stedelijke centra geweerd en het delen van een auto is in veel gevallen goedkoper dan het bezit. Vervoer op maat dus, dat wordt vergemakkelijkt door nieuwe concepten en de groei van ict en automatiseringstoepassingen. Voorspellingen geven aan dat in 2030 één op de tien auto’s een shared vehicle is. PWC voorspelt dat in 2030 één op de drie gereden kilometers al in de vorm van car sharing zal worden afgelegd. Car sharing zit volgens cijfers van CROW-KpVV in de lift, in 2017 was het aantal deelauto’s met 23% gestegen vergeleken met het jaar ervoor. In grote steden gebruikt 1 op de 250
inwoners een deelauto en 86% van die auto’s wordt via een deelplatform gehuurd. Dit is een trend die vooralsnog zal doorzetten, ook omdat professioneel beheerde wagenparken van gedeelde voertuigen de kosten van mobiliteit aanzienlijk zullen verlagen. Het wordt dus nog goedkoper en gemakkelijker, mobiliteit zal zich ontwikkelen tot een nieuwe service. Er zullen leveranciers van mobiliteitsdiensten ontstaan die de consument een compleet pakket van fietsen, scooters, OCV en deelconcepten kunnen leveren.

ELEKTRISCH
De druk om te werken aan een overgang naar emissievrije mobiliteit zal steeds groter worden. Elektrische voertuigen zullen daarbij vooralsnog een belangrijke rol spelen. Door vermindering van kosten van batterijen, een grotere oplaadcapaciteit en een steeds groter netwerk aan oplaadstations wordt de elektrische auto populair, ook als de overheid allerlei belastingfaciliteiten afschaft. Bovendien worden fossiele brandstoffen steeds schaarser en neemt de moeite die het kost om ze te winnen toe. Autofabrikanten zetten vooralsnog vol in op de productie van elektrische en hybride auto’s Zo wil Daimler in 2022 meer dan tien volledig elektrische modellen uitbrengen
en gaat BMW de komende jaren 25 elektrische modellen ontwikkelen. In Nederland lijkt het enthousiasme voor elektrische en hybride wagens wat getemperd. Hun aanschafprijs is hoog en de fiscale voordelen worden afgebouwd. Alleen volledig elektrische auto’s profiteren nog van een bijtelling van 4%, maar ook in dit segment dalen in Nederland de aantallen.

WATERSTOF
Schaarste dwingt tot innovatie, niet alleen voor het vervangen van auto’s die rijden op fossiele brandstoffen. Er wordt op dit moment ook naarstig gezocht naar alternatieven voor elektrische auto’s. Rijden op waterstof is zo’n alternatief. Ad van Wijk, voormalig CEO van Econcern en nu hoogleraar future energy systems van TU Delft sprak in Energiepodium de verwachting uit dat de waterstofauto een geduchte concurrent wordt voor de elektrische auto. Waterstofauto’s rijden ook op stroom, alleen komt de elektriciteit niet uit een batterij maar uit een brandstofcel die waterstof door middel van een chemische reactie omzet in stroom. Voltanken duurt bij zo’n auto maar een paar minuten. En door de hoge energiedichtheid van waterstof heeft een brandstofcelauto een veel grotere actieradius dan een batterijauto. Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië hebben al een netwerk van publieke waterstoftankstations in ontwikkeling. Bij ons gaat die ontwikkeling niet zo snel, maar dat zal onder invloed van de overheid snel
veranderen. Volgens Van Wijk zullen er over tien jaar meer waterstofauto’s rond rijden dan elektrische auto’s op batterijen. Er komt snel een nieuwe trend aan: zelfrijdende auto’s. Op dit moment investeren meer dan tien automerken zwaar in de techniek en volgens de nieuwste scenario’s zal in 2030 zo’n 15% van het wagenpark uit zelfrijdende auto’s bestaan. Dat biedt overigens ook mobiliteit aan nieuwe gebruikersgroepen.

CONNECTED
Auto’s gaan steeds meer online, de connectiviteit neemt elk jaar toe. Systemen verbinden de bestuurder van de auto met zijn omgeving door het koppelen van relevante data, waardoor de auto een digitaal platform wordt. Dat varieert van het voorspellen van files en het aanbieden van alternatieve routes tot een livestream van je favoriete muziek. Veiligheid is een probleem. Connectiviteitssystemen lopen via het internet en dus is hacking een potentieel probleem. Bovendien is privacy en databescherming een heikel onderwerp. Toch neemt het aantal auto’s met nieuwe technieken toe. Het vergroot de veiligheid, kan hulpdiensten inschakelen, maar bijvoorbeeld ook de bandenspanning controleren. Connectiviteit moet autorijden gemakkelijker, veiliger en leuker maken.

DE MARKT
De automotive branche verandert dus snel en dat vraagt veel van alle betrokken partijen. In de hele sector zal de concurrentie toenemen, ook in het aftersaleskanaal. Moderne auto’s hebben steeds minder behoefte aan onderhoud, door connectiviteit worden toekomstige problemen tijdig voorspeld en is repartie minder nodig. Door veiligere auto’s (zelfrijdend en voorzien van moderne veiligheidssystemen) zal naar verwachting ook het aantal ongelukken afnemen. Ten slotte is er de klant, die een bepalende rol zal spelen in de ontwikkeling van auto’s. Hij vraagt om nminder en om kleinere auto’s en sharing wordt gemeengoed. De consument zal in de toekomst kiezen voor leveranciers die hem een compleet mobiliteitspakket kunnen bieden, waarin ook fietsen of scooters, toegang tot het OV en deelauto’s zijn opgenomen. Als de automotive sector gezond wil blijven zal ze gerichte innovaties aan gebruikers moeten aanbieden. Welke innovaties dat zullen zijn en welke aandrijving uiteindelijk succesvol wordt zal de komende jaren steeds duidelijker worden.