Column Wouter van der Loon: ‘Heel het volk’
Wie had een jaar geleden kunnen voorspellen wat de impact zou zijn van het op een markt kopen en eten van wat raar vlees aan de andere kant van onze planeet? Een aanvankelijk lokaal probleem dat een enorme impact heeft voor ons als samenleving. Een pandemie (pan is heel en demos is volk) die ons allemaal in meer of mindere mate treft. In meerdere mate als je zelf ernstig ziek bent geweest, je iemand verloren hebt waarvan je houdt en waarvan je wellicht minimaal afscheid hebt kunnen nemen of als je een bedrijf hebt dat nu over de kop dreigt te gaan of als je werkloos wordt. In mindere mate als je bijvoorbeeld klachten hebt die Corona zouden kunnen zijn en je thuis zit in afwachting van een testuitslag,
Voor veel mensen betekent Corona ook dat ze niet meer naar hun werk gaan, maar veel werkzaamheden thuis moeten of mogen doen. Ik merk bij sommigen dat ze dit waarderen, maar bij velen ook dat ze hier moeite mee hebben, soms zelfs somber van worden. Een aantal van de basale vanzelfsprekendheden en contacten die anders of zelfs minder wordt.
Zelf heb ik al twee keer mijzelf in quarantaine gezet, terwijl uiteindelijk de testuitslag negatief bleek te zijn. Een hele tijd heb ik mijn mediations online moeten doen en ook online moeten lesgeven. Gelukkig heeft zich dat meer genormaliseerd. Zeker het online lesgeven gaf mij niet echt bevrediging en ik miste de interactie, die online minder was dan in real live. Ook miste ik het regelmatig zien van collega’s. Minder en tijdelijk leed natuurlijk. Grote teleurstelling was dat de Vierdaagse niet doorging (zou mijn 16e keer worden). Ook de Matthäus-Passion die niet doorging (ik had kaartjes voor Naarden) was een teleurstelling. Maar klein leed natuurlijk.
Hoe lang handhaven we de noodzakelijke solidariteit door ons aan regels te houden die onze vrijheid beperken? Dat bij een volk dat meer bekend staat om het feit dat onze behoefte aan regels minder is dan onze behoefte aan vrijheid. Bij een ‘sense of urgency’ is de bereidheid om je aan regels te houden meestal nog wel groot, maar die beleving van urgentie wordt altijd minder als een situatie erg lang duurt. En wellicht willen we wel, maar hebben we op termijn ook de discipline? Dit helemaal als je zelf niet tot de echte risicodragers behoort ?
Wat is de belastbaarheid van ons economische systeem? Kunnen we een tweede ziektegolf ook nog trekken? Wat zijn de gevolgen op langere termijn of welke gevolgen hebben zelfs een structureel karakter? Welke impact is er op de verschillen tussen arm en rijk, zowel binnen onze eigen landsgrenzen als in andere landen? Worden we ons meer bewust dat problemen natie overstijgend zijn en mondiaal spelen en willen we ze ook mondiaal aanpakken of gaat elk land nu vooral voor de eigen belangen? Wordt het ‘ieder voor zich en God voor ons allen’? Hoe verdelen we bijvoorbeeld een vaccin (dat hopelijk snel beschikbaar komt)?
Veel zaken vind ik lastig te voorspellen. Ik denk wel dat online werken en het meer thuis gaan werken nu een structurele boost gaan krijgen. Dat geeft weer nieuwe uitdagingen, bijvoorbeeld hoe je de sociale functie van een werkteam of afdeling vorm geeft. Denk bijvoorbeeld aan het uitwisselen van soms heel zinnige informatie bij het koffiezetapparaat. Betekent het meer online werken ook dat we nog sneller onze boodschappen en inkopen online binnenhalen of juist dat we als tegenwicht weer graag in levende lijve winkels bezoeken.
Ik ervaar zelf een spanning tussen de wetenschap dat we nu een erg dynamische tijd meemaken en het feitelijk meer thuis zitten. Corona vooral als nieuwsfenomeen. Opletten dus dat mijn wereldje niet (te) klein wordt! Verbinding maken tussen de eigen en de gezamenlijke vraagstukken en uitdagingen.
Wouter van der loon,
Docent, mediator en organisatiecoach
